door Dion Schneider,
Foto: Peter Köves
Vaak lees en hoor ik de weemoedige gedachten van Kerkradenaren wanneer zij het Kerkrade van nu vergelijken met het Kerkrade van hun kinder- en jeugdtijd. Vroeger had Kerkrade nog een unieke uitstraling, was het er gezellig, was er volop bedrijvigheid en waren alle noodzakelijke voorzieningen binnen onze gemeentegrenzen aanwezig. Dit in schril contrast tot het heden waarbij het allemaal niets meer voorstelt; Kerkrade heeft een troosteloze uitstraling, gezelligheid is ver te zoeken, het centrum is op sterven na dood en je moet tegenwoordig voor alles de gemeentegrenzen overschrijden.
Kerkrade is simpelweg niet meer wat het geweest is.
Wanneer ik, als geboren en getogen Kerkradenaar, terugkijk op het Kerkrade van de 70-er en 80-er jaren dan begrijp ik wel wat wordt bedoeld. Iedereen was lid van een sport- of muziekvereniging, er was een grote sociale cohesie, de inwoners gingen in hun eigen buurt of centrum hun boodschappen doen of op stap. Daarnaast had iedere parochie haar eigen kerk, basisschool, gemeenschapshuis, voetbalvereniging, harmonie en winkels.
Wat is er in godsnaam met onze stad gebeurd?
Volgens mij zijn de veranderingen in de laatste decennia binnen onze gemeente niet zozeer een Kerkraads gegeven maar ligt de oorzaak veel meer in de veranderingen in technologische zin, gewijzigde behoeften van de maatschappij en het feit dat de wereld simpelweg niet stopt bij de Kerkraadse gemeentegrenzen. Een aantal voorbeelden; de meesten werkten vroeger van 9 tot 5 of in verschillende “sjiegte”. Tegenwoordig is de flexibiliteit met betrekking tot werktijden dusdanig verruimd dat niet iedereen op dezelfde dagen en uren vrij is. Mensen willen daarom meer flexibiliteit in hun omgeving, willen meer verschillende dingen doen in een kort tijdsbestek. Dit is inmiddels ook technologisch mogelijk geworden door bijvoorbeeld internet. Daarnaast is veel meer de behoefte ontstaan om te kunnen “proeven” aan verschillende dingen die het leven te bieden heeft. Vandaag hebben we zin om te gaan voetballen, morgen willen we gaan uit eten, daarnaast willen we informatie snel tot ons nemen. Kortom, de komende maand staat steeds minder vastgepland maar we willen het van dag tot dag bekijken en direct invulling geven aan onze behoeften van dat moment. Daarbij past geen lidmaatschap meer waarbij ik een jaar lang op maandag en donderdag van 7 tot half 9 moet ga trainen. Daarbij passen geen vaste werktijden meer waarbij ik vanaf mijn 20e tot mijn 65e van maandag tot vrijdag van 9 tot 5 werk.
De maatschappij wordt individualistischer waardoor een afname van de sociale cohesie een logisch gevolg is. Hierbij is trouwens niet gezegd dat deze ontwikkeling per definitie zou moeten leiden tot asocialer gedrag, maar hierover later meer. Daarnaast willen mensen variatie met betrekking tot voorzieningen. Het gaat namelijk niet alleen om het aanbod en de prijs van goederen maar tegenwoordig gaat het winkelen steeds meer om de variatie, de sfeer en het hierbij behorende gevoel. Daarbij geldt trouwens wel dat goederen waarbij weinig emotionele waarde thuishoort hun handel hebben gevonden op internet. Er blijft, mijns inziens, echter wel voldoende behoefte aan het kunnen zien, ruiken en voelen van producten waardoor winkels wel degelijk een toekomst hebben, in welke vorm dan ook. De alternatieven als het gaat om vrije tijdsbesteding zijn zo ontzettend in aantal gegroeid dat de verenigingen maar nog moeilijk nog kunnen concurreren.
Wanneer je al het bovenstaande combineert met het feit dat in onze regio sprake is van vergrijzing en krimp van het aantal inwoners dan hebben we de meeste oorzaken van de geconstateerde veranderingen wel in beeld. Uniek in dat opzicht zijn we dus niet aangezien dat niets met Kerkrade an sich te maken heeft maar meer een algemeen beeld is in de wereld om ons heen. Met andere woorden: Kerkrade is inderdaad veranderd! Je zou kunnen zeggen dat een enorme hoeveelheid bedreigingen op ons af komen en dat het tij niet meer te keren valt.
En dan nu de toekomst!
Niks bedreigingen, we staan aan het begin van een nieuw Kerkrade met volop kansen! Ons stoffige achterstandsimago wordt volledig aan flarden geschoten. Kerkrade wordt klaargestoomd voor de behoeften van nu. De Rodaboulevard en ons nieuwe centrum worden volledig ingericht om winkelen, vertier en sfeer met elkaar te verbinden. De Rodaboulevard heeft haar succes al bewezen, gelet op het jaarlijks bezoekersaantal van zo’n 5 miljoen. Het nieuwe winkelcentrum wordt flink gemoderniseerd waarbij rekening is gehouden met minder vierkante retail meters als gevolg van de nieuwe wereld waarbij de krimp en de positie van het internet wordt onderkend. Er worden in het centrum straks betaalbare huur- en koopwoningen gerealiseerd waarbij het duurzaamheidsaspect volledig zal worden meegenomen. Het aanbod van faciliteiten met betrekking tot sport, bibliotheek maar ook onze eigen gemeentelijke dienstverlening worden aangepast aan de huidige behoeften waarbij flexibiliteit in het gebruik voorop staan. De bestaande voorzieningen worden behouden doordat er veel meer wordt gekeken naar de kwaliteit dan naar de kwantiteit ervan.
Wat hebben we in Kerkrade: toeristische trekpleisters zoals het vernieuw(en)de C-City, Gaia Zoo, Abdijcomplex Rolduc, de ZLSM, de Botanische Tuin, kasteel Ehrenstein, schacht Nulland.
Daarnaast nog het Leisure Dome, Roda JC, het theater, een overdekt zwembad, de bibliotheek, diverse vernieuwde sportaccomodaties, het EBC, het stadspark. Daarnaast ook nog toonaangevende evenementen zoals het WMC, White Thursday Beats, Castle of Love en het Orlandofestival.
Tevens zijn er diverse ontwikkelingen zoals de golfbaan bij Rolduc en nog een aantal vernieuwende concepten die nog te prematuur zijn om te melden. Wanneer je deze voorzieningen en ontwikkelingen vergelijkt met die van een ander gemeente in Nederland met een inwonersaantal van tussen de 45 en 50 duizend inwoners dan kan met zekerheid worden gesteld dat Kerkrade koploper is als het gaat om de aanwezigheid van gemeentelijke voorzieningen. Hierbij betrek ik nog niet eens alle voorzieningen die binnen een straal van 50 kilometer aanwezig zijn.
Beleidsmatig wordt veel aandacht besteed aan de Euregionale samenwerking waardoor er nieuwe kansen ontstaan voor het vinden van werk over de grens. Daarnaast zal Kerkrade gaan inzetten op een intensivering van betrokkenheid van onze burgers doordat mensen die nu nog buitenspel staan actief worden betrokken in onze maatschappij. Diverse initiatieven zijn hiervoor geïnitieerd. Kerkrade staat met het gezicht naar de toekomst, gaat uitdagingen aan, verwerpt haar slachtofferrol en bouwt aan een toekomstprove toekomst.
Kortom: Kerkrade zal nooit meer hetzelfde zijn, goddank!